Een van de meest irritante vragen bij een sollicitatiegesprek is die waar je wordt gevraagd ‘waar je over vijf jaar wil staan’. Hoezo? Ik wil nu een baan, zo horen we menig sollicitant denken. Maar die korte termijn behoeftevervulling zal langzamerhand plaats moeten maken voor een oriëntatie op de lange termijn. Kwakman voelt dat goed aan en schrijft daar een beknopt boekje over. Hij geeft aan dat zo’n 70 procent van de mensen dat lange-termijnperspectief wel belangrijk vindt maar er niet aan toe komt op om er ook acties aan te verbinden. Of zij na het lezen - en of dat ze überhaupt gaan lezen - tot acties komen is natuurlijk maar de vraag, echter de toon is gezet: je bent zelf verantwoordelijk en je kunt meer dan je zelf denkt.
Kwakman is duidelijk van de positieve psychologie en met die instelling is het goed om een dergelijk boekje te schrijven. Toch had hij wat mij betreft ook mogen confronteren. Mensen aanmoedigen om uit hun routines te komen, de comfortzone te verlaten is bepaald niet makkelijk. Dat miste ik een beetje in dit boek: de spiegel. De auteur die zijn lezers de spiegel voorhoudt en stelt dat we nu in een maatschappij leven waarin je niet meer kunt wijzen naar de overheid, je organisatie of je manager maar dat je zelf aan zet bent. De comfortzone als vlucht om maar niet je verantwoordelijkheid te nemen.
Kwakman stelt het werk centraal en centreert daar zijn hoofdstukken omheen. Dus over hoe je werk verandert, over het toenemende belang van teams, waarom je niet zelf de regie zou nemen, waarom het goed is om met je leidinggevende een goed gesprek aan te gaan, en hoe je samen kunt werken aan de toekomst.
Het goede van dit boek is dat het een overzicht biedt en bewustwording creëert dat de medewerker meer kan dan hij zelf denkt. Hoeveel medewerkers zijn bekend met het 70-20-10-principe? Heel weinig denk ik. Kwakman laat zien wat je er mee kunt en koppelt het aan de vraag ‘hoe jij het liefst leert’.
Mijn kritiek betreft de oppervlakkigheid van het boek. Hij verwijst vaak naar online testjes en zet instrumenten in die ik wat oudbakken vind. Allemaal niet zo sterk in mijn optiek. Om de lezer een Belbin test in te laten vullen om erachter te komen welke Belbin-rol hij heeft, zal niet veel opleveren, zo schat ik in. Zie bijvoorbeeld wat Manon Ruijters over Tuckmann en Belbin schrijft in haar boek Opgavegericht teamleren. En ook het online laten invullen van de Kolb test kan natuurlijk nauwelijks iets opleveren wanneer mensen de achterliggende gedachten onvoldoende kennen.
Gelukkig bestaat het boek niet alleen maar uit online testjes en kent het ook betere onderwerpen. Eén daarvan vind ik die over ‘zichtbaarheid’. Een goed gekozen onderwerp omdat veel medewerkers daar wellicht te geringschattend over denken. Kwakman laat zien wat je op dit punt kunt doen aan activiteiten (onder andere werken aan je LinkedIn-profiel) en nevenactiviteiten.
Al met al een luchtig boekje dat een goed overzicht geeft over de vraagstukken van werk, niet diepgaand maar wel bewust makend.
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.
