ACT in groepen

INLEIDING 11

DEEL 1 DE BASIS 15
1 ACT IN EEN NOTENDOP 17
1.1 Het fundament van ACT 17
1.2 De (vaak vervelende) rol van gedachten 18
1.3 De rol van waarden 20
1.4 Het hexaflex 22
1.5 De rol van taal in therapie en/of training 30
1.6 Het leerproces: oefeningen, metaforen en inzichten 36
1.7 De rol van jou als professional en je programma 38
1.8 Samenvatting 39

2 EEN NIEUW MODEL, GROEPEN EN WERKVORMEN 43
2.1 Het hoofd-lijf-hart-model 43
2.2 Het model in de praktijk 46
2.3 De vertaling naar groepen 51
2.4 Een groep is vaak geen groep 54
2.5 Wat is dan wél een groep? 55
2.6 Werkvormen 56
2.7 Werkvormen combineren 57
2.8 Groepsgrootte, meerdere trainers 58
2.9 Samenvatting 59
Act in groepen_06.indd 7 08-04-2021 21:03

DEEL 2 EEN ALL STARS PROGRAMMA VOOR GROEPEN 61
3 SESSIE 1: HOOFD: ERKENNING VAN PIJN, ONDERZOEK NAAR VERMIJDING EN CONTROLE 63
3.1 De intake 65
3.2 De aanloop naar sessie 1 67
3.3 Voor de mensen met spreekangst (zoals ik) 68
3.4 De start 70
3.5 Oefening: Pijn is Pijn 72
3.6 Metafoor van de Hongerige Tijger 74
3.7 De verleiding van Vermijding 78
3.8 Oefening: De tien geboden 79
3.9 Pistool-metafoor 82
3.10 Gedachten controleren 84
3.11 Weegschaal-metafoor 85
3.12 Huiswerk 86
3.13 Samenvatting 86

4 SESSIE 2: HOOFD: DEFUSIE 89
4.1 Nabespreken sessie 1, introductie Defusie 90
4.2 Oefening: Memobriefjes plakken 93
4.3 Metafoor: Het verstand als computer 94
4.4 Oefening: Jouw gekste stemmetje 95
4.5 Oefening: Geef je verstand een koosnaampje 97
4.6 Samenvatting 98

5 SESSIE 3: LIJF: BEREIDHEID ALS VAARDIGHEID 101
5.1 Oefening: De naam van je hoofd 103
5.2 Introductie Bereidheid 104
5.3 Voelen met voorbedachten rade 104
5.4 Oefening: One size fits all-bereidheid 105
5.5 Oefening: Bereidheid als vaardigheid 108
5.6 Samenvatting 109

6 SESSIE 4: LIJF: BEREIDHEID EN MINDFULNESS 111
6.1 Oefeningen en metaforen ter ondersteuning 113
6.2 Introductie mindfulness 116
6.3 Korte bodyscan 118
6.4 Groepsoefening: Mindfulness 120
6.5 Groepsoefening: Bij jezelf zijn 121
6.6 Samenvatting 122

7 SESSIE 5: HART: ZELFCOMPASSIE EN WAARDEN 125
7.1 Huiswerk, dove-filmpje nabespreken 126
7.2 Oefening: Jouw geheim, mijn geheim, sprekende ogen 127
7.3 Uitleg zelfcompassie 131
7.4 De brug naar waarden 133
7.5 Valued Living Questionnaire (VLQ) 134
7.6 Vrij denken, hardop dromen 138
7.7 Samenvatting 139

8 SESSIE 6: HART: WAARDEN EN TOEGEWIJD HANDELEN 141
8.1 Nabespreken 142
8.2 Vermijden versus ervaren 142
8.3 Angst en waarden 144
8.4 Uitstel = vermijden 145
8.5 Afscheid 146
8.6 Samenvatting 147

DEEL 3 JARGON, PROCESGERICHTE TECHNIEKEN, SPECIALISTISCHE INTERVENTIES EN EXTRA OEFENINGEN 149
9 JARGON 151
9.1 Fuck de DSM 151
9.2 Normalisatie 153
9.3 Stop met oplossingen aandragen 156
9.4 Functieanalyse voor cliënten 158
9.5 Harde en zachte woorden 161
9.6 Stilte is het mooiste geluid in therapie 163
9.7 Gebruik de taal van je cliënt 166
9.8 Samenvatting 168

10 PROCESGERICHTE TECHNIEKEN 171
10.1 Jouw rol als procesbegeleider 171
10.2 Processen herkennen 172
10.3 De dans 174
10.4 Uit de inhoud blijven 177
10.5 De dans deel 2: hoofd-, lijf- en hart-interventies combineren 179
10.6 Maak meters 182
10.7 Samenvatting 183
Act in groepen_06.indd 9 08-04-2021 21:03

11 SPECIALISTISCHE INTERVENTIES EN EXTRA OEFENINGEN 185
11.1 Extra oefeningen HOOFD 185
11.2 Extra oefeningen LIJF 189
11.3 Extra oefeningen HART 194
11.4 Oefeningen bij angst 198
11.5 Oefening bij depressieve gevoelens 201
11.6 Oefening bij stress of burn-outklachten 202
11.7 Tips bij rouw 204
11.8 Tips en oefeningen binnen revalidatie, NAH (Niet Aangeboren Hersenletsel), pijn en chronisch ziek zijn 206
11.9 Oefening bij trauma 210
11.10 Oefening bij terminale patiënten 212
11.11 Terugvalpreventie 214
11.12 Tot slot 215

BIJLAGE 217
Algemene informatie over het programma 217
Voorbereiding sessie 1 Doelen stellen 219
Huiswerk na sessie 1: Vermijding en Controle 221
Voorbereiding sessie 2 Defusie 227
Huiswerk na sessie 2: Oefenen met defusie 231
Voorbereiding sessie 3 Bereidheid 237
Huiswerk na sessie 3: Oefenen met Bereidheid 239
Voorbereiding sessie 4 Bereidheid en Mindfulness 243
Huiswerk na sessie 4: Oefenen met mindfulness 245
Voorbereiding sessie 5: Zelfcompassie en waarden 251
Tijdens sessie 5: Valued Living Questionnaire (VLQ) 253
Huiswerk na sessie 5: Oefenen met zelfcompassie en waarden onderzoeken 257
Voorbereiding sessie 6 Kiezen voor Vermijden of Ervaren 269
Huiswerk na sessie 6: Onderweg met ACT 273

E-HEALTH EN WEBSITES 279

BOEKEN VAN GIJS JANSEN 281

AANRADER VAN GIJS - LICHTER LEVEN 285

ACT CENTRUM 286