In veel bedrijven is duidelijk geworden dat thuis werken een goede, misschien wel ideale oplossing is. Als dat tenminste gebeurt zonder de druk van meerdere volwassenen en kleine kinderen in een kleine ruimte. Daar zijn een hoop mensen aan onderdoor gegaan. Hybride werken kan wel eens de toekomst hebben. Dus deels vanuit huis met behulp van tools als Zoom of Teams, deels vanuit een (deel)kantoor. Het is op zijn minst het bestuderen waard . Het zou jammer zijn als we al die leerervaringen en gewenning direct weer wegdoen. Het kind met het badwater weggooien. Dat is (onder meer) de stelling in het verfrissende boek Out of Office van Charlie Warzel en Anne Helen Petersen.
Documenten
Het kantoor is net zo’n innovatie als de lopende band voor de fabriek. Het is bedacht in de jaren ’20 van de vorige eeuw om administratief werk optimaal te organiseren, dat wil zeggen: rondom het document. De bedenker is William Henry Leffingwell, een leerling van Frederick Taylor, die van de lopende band. En in de laatste 100 jaar zijn er steeds weer nieuwe innovaties bedacht om dit proces nog effectiever en efficiënter te maken. Vandaag de dag zie je minder papier, maar dat document is ook op je smartphone het centrum van de aandacht, in een centrale (cloud) administratie of als bijlage in een e-mail. Verder deden de printer en scanner, de kantoortuin, de personal computer (op elk bureau) hun intrede. In de kantoortuinen pre email werd veel tijd verloren aan overleg en andere sociale activiteiten. E-mail veranderde dat (deels). Anno 2022 kun je met al die innovaties plaats en tijdsonafhankelijk werken, en daar hadden een eeuw geleden echt niet op gehoopt.
Er zijn wel wat zaken te verbeteren. Allereerst overwerken we ons in het hybride tijdperk, en dat heeft verschillende oorzaken. We gebruiken de ons ten dienste staande techniek bijvoorbeeld niet goed. Martijn Aslander e.a. leggen dat in Ons werk is stuk duidelijk bloot. Hier is nog steeds heel veel winst te halen.
Werk en privé
Ook het niet willen en durven scheiden van werk en privé (en corona heeft dat alleen maar moeilijker gemaakt) is voor veel mensen een kluif. Want hoe laat je zien aan je baas/ manager/ ambitieuze collega’s dat je er echt wel bij hoort én ook carrière wilt maken? Tien jaar geleden publiceerde Lynda Gratton het succesvolle boek De werkrevolutie - De vijf krachten die onze manier van werken fundamenteel gaan veranderen. In haar boek kijkt ze in 2010 15 jaar vooruit naar 2025. Wat we nu aan ontwikkelingen zien is herkenbaar in haar scenario’s. Met daarbij wel de kanttekening dat het niet het zonnige scenario uit haar boek lijkt te gaan worden. Veel mensen die van huis moeten werken, inclusief veel zzp-érs staan er in hun carrièremogelijkheden niet zo goed voor. Werk wordt in de gig-economie gefragmenteerd aangeboden tegen steeds lagere vergoedingen. In het laatste hoofdstuk gaat ze in op de rol van het management in het faciliteren van de werkrevolutie. Vertrouw die medewerkers, verdiep je in de sociale voordelen die hybride werken kan hebben. Je was en je bent door corona niet overbodig of waardeloos gebleken beste manager. Jouw rol is nog steeds om het werk te organiseren, te bepalen wie waaraan werkt en welke kaders daarbij gesteld.
Revolutie
Warzel en Petersen constateren hetzelfde. Een revolutie lijkt aanstaande. Voordelen zijn verder een verminderde noodzaak om dicht bij kantoor te gaan wonen. Minder reistijd, dus meer tijd voor zorgplichten en sociale verplichtingen. Daarnaast biedt het mogelijkheden om personeel te werven dat verder weg woont. Je zou er erg vrolijk van worden tot, zelfs…. managers bij Google besluiten om hun personeel toch weer graag veel onder één dak te zien. Minimaal drie dagen in de week. Een negatieve tegenbeweging voor hybride werken, terwijl stadsgenoten als Twitter en Salesforce naar hele andere modellen toewerken, bijvoorbeeld met sociale geografisch verspreidde hubs.
Alternatieven
Ik zou Nederlandse managers/leidinggevenden aanraden Out of office te lezen, vanwege de goede alternatieven voor kantoorwerk die erin staan. En daarnaast is er Werk heeft het gebouw verlaten van Jitske Kramer. Het lezen (of herlezen) meer dan waard! Kramer gaat in op de vraag hoe je als leidinggevende positieve relaties kunt opzetten en onderhouden in het hybride tijdperk. Er zijn de afgelopen zestig jaar al veel boeken geschreven die voorstellen deden om werken vanuit kantoor te beperken. En ook boeken over een betere werk-privé houding, zodat mensen tijd en mentale ruimte krijgen om meer te zijn dan een kantoorklerk, een documentenverwerker. Laten we werk anders, en zinvoller inrichten. We hebben wel wat beters te doen dan uren in de file staan bijvoorbeeld. Hup manager/ leidinggevende doe je werk, maak het mogelijk!
Over Bertrand Weegenaar
Bertrand Weegenaar is als hogeschooldocent HBO-ICT werkzaam op Windesheim. Zijn voorliefde ligt bij de onderwerpen strategie, marketing, geschiedenis; biografieën en internet; e-business.