Bolles begint zijn boek met twee vormen van banenjacht: de traditionele zoektocht en de zoektocht ‘die uw leven verandert’. De traditionele zoektocht sluit aan bij de aanwezige kwalificaties, waardoor mensen – vaak met minimale inspanning – op zoek gaan naar hetzelfde soort werk dat ze eerder deden, op een manier die ze altijd al gebruikten: speuren naar personeelsadvertenties in bladen of op internet, een cv opstellen en solliciteren op openstaande vacatures.
Het alternatief noemt Bolles een verkenningstocht: het ontdekken van een levensroeping in een soort baan die nieuw is voor de werkzoekende. Dit vergt een grondige aanpak, gebaseerd op huiswerk, onderzoek en – vooral – het leggen van contacten. De werkzoekende gaat op zoek naar organisaties waar hij of zij graag zou willen werken, ongeacht of daar vacatures zijn of niet.
De auteur werkt beide zoektochten uit en beschrijft de vijf slechtste manieren om een baan te zoeken (de traditionele) en de vijf beste manieren (de verkenningstocht). De allerbeste manier om ‘de baan van uw dromen’ te vinden beslaat uiteraard het grootste deel van het boek. Bolles geeft 23 tips voor succes, adviezen om toegang te krijgen tot moeilijk benaderbare organisaties (mijd personeelszaken!), sollicitatietips en uitleg over salarisonderhandelingen. Ook het opzetten van een eigen bedrijf krijgt ruim aandacht.
Het boek sluit af met twee opmerkelijke bijdragen. In de epiloog schrijft Richard Bolles over ‘God en uw roeping’, waarin hij een zeer nauwe koppeling maakt tussen godsbesef en het vinden van een droombaan (die Hem behaagt). De laatste tien pagina’s gaan over de keuze voor een loopbaanbegeleider, waarbij Bolles de lezer waarschuwt voor charlatans, mooipraters en geld-uit-de-zak-kloppers.
Voor het schrijven van deze recensie heb ik twee edities van de bestseller gelezen: de editie van 2000 en die van 2003. De laatste editie is weliswaar drie euro duurder, maar zeker drie keer beter. Ik ergerde me in de editie van 2000 behoorlijk aan de auteur, die zogenaamd met mij in gesprek is: ‘Ik zie u schrikken…’ en ‘U wilt natuurlijk weten…’. Er is geen enkele verwijzing naar onderzoek of literatuur, terwijl Bolles verregaande uitspraken doet over succesvolle en minder succesvolle methodes om werk te vinden. De tekeningen en cartoons slaan als een tang op een varken en bovendien werd ik gek van de herhalingen. Deze editie had veel dunner – en dus goedkoper – kunnen en moeten zijn.
De editie van 2003 irriteert me af en toe nog steeds (te veel herhaling en de ‘cartoons’), maar ik begrijp inmiddels waarom het een bestseller is. De grote verdienste van Bolles is dat hij werkzoekenden een praktisch alternatief biedt als ze op zoek willen naar een droombaan. Niet ‘meer van hetzelfde’, niet alleen maar uitgaan van wat je kunt, maar eerst en vooral van wat je wilt.
Volgens de auteur moet je je hierbij niet laten leiden door vacatures, maar door je eigen concrete wensen, gekoppeld aan een flinke portie doorzettingsvermogen. Hij slaat hiermee de spijker op zijn kop: als je een baan naar je hart wilt, moet je niet rekenen op makkelijk succes. Bolles laat op overtuigende wijze zien dat je geen slachtoffer hoeft te zijn van werkgevers, maar dat je je kunt profileren als probleemoplosser op wie men zit te wachten.
Het valt in positieve zin op dat het van oorsprong Amerikaanse boek prima te gebruiken is binnen de Nederlandse banenomgeving. Welke kleur heeft jouw parachute? is een boek vol praktische tips voor de werkzoekende anno 2003 en zou – met een andere omslag – precies passen in het rijtje van de succesvolle boeken voor Dummies.
Deze recensie is geschreven op basis van ‘Welke kleur heeft jouw parachute? 2007/2008’.
Over Gérard Hendriks
Gérard Hendriks (1956) is mede-oprichter van Het Laar, centrum voor werk en persoonlijke ontwikkeling. Naast het verzorgen van intervisie en individuele coaching van (startende) leidinggevenden heeft hij zich de laatste jaren bezig gehouden met het ontwikkelen van competenties in alle lagen van de organisatie. Hendriks gaat in zijn werk altijd op zoek naar de intrinsieke motivatie en kansen voor ontwikkeling bij klanten.
