Denkadviseren

Een directeur wil een intern adviesteam in zijn organisatie goed laten functioneren, zodat het gevraagd en ongevraagd creatieve adviezen geeft. Om dit te bereiken heeft hij een externe adviseur uitgenodigd voor een gesprek.
Directeur: 'Voordat ik begin, wil ik toch eerst een beetje weten wie ik tegenover mij heb. Ik zou graag willen weten wat je zoal gedaan hebt op het gebied van advisering en met name de resultaten, en wat jij daaraan denkt te hebben bijgedragen. Zou je een paar voorbeelden kunnen noemen?'
Denkadviseur: 'Wat ik gedaan heb, is dat ik zojuist met volle aandacht naar jou heb geluisterd, als jouw adviseur. Ik hoorde jou bijvoorbeeld ons adviesgesprek beginnen met de woorden 'voordat ik begin'. Dit voorbeeld laat jou misschien zien wie je tegenover je hebt, zoals je graag een beetje wilde weten. Is dit weten voor jou nu een resultaat dat ik zojuist heb bijgedragen of een resultaat dat jij zelf hebt geproduceerd en geïnterpreteerd uit wat je mij hebt horen zeggen?'

Denkadviseren is niet de zoveelste variant van organisatieadviseren. Het is een wezenlijk andere benadering van adviseren, begeleiden en coachen, waarbij de denkadviseur niet optreedt als de deskundige die een oplossing weet of bedenkt. In plaats daarvan stimuleert hij vanuit een belangeloze, verwonderde en aandachtige houding de adviesvrager om zijn denken te ontstroeven. Door het veranderen van zijn bestaande interpretaties van en gedachten over de werkelijkheid, en door zijn ideaalbeeld nog eens kritisch tegen het licht te houden, produceert de adviesvrager als het ware zelf de oplossing van zijn probleem.

De theorie achter denkadviseren is van organisatiepsycholoog dr. Edu Feltmann, als vervolg op zijn eerdere theorie over 'mono-, poly- en metaparadigmatisch adviseren' die hij beschreef in zijn dissertatie (1984). Uitgaande van 'de driehoek van betekenis' uit de taalfilosofie (over de relaties tussen taal, denken en werkelijkheid/waarheid) en geïnspireerd door enkele bronnen uit de kunstfilosofie, de poëtica en de taalkunde - 'de Drie Gratiën' - heeft hij de afgelopen 25 jaar zijn visie op 'het geheim van adviseren' verder ontwikkeld en verdiept, wat resulteert in een verrassende, oorspronkelijke en radicaal andere kijk op de praktijk van adviseren, begeleiden en coachen.

Drie oud-leerlingen - Barbara Lubbers, Makkie Metsemakers en Ger Dijkgraaf - namen het initiatief om Felmanns ideeën bij een breed publiek te introduceren. Met z'n vieren schreven zij dit inspirerende boek waarin zowel de theorie als de praktijk van het denkadviseren op een inzichtelijke manier wordt gepresenteerd. De vier auteurs proberen daarbij te achterhalen 'wat het toch is' dat denkadviseren zoiets als ontroering kan wekken, een soort sprakeloze verwondering over de werking van taal in adviesgesprekken die je doet denken: 'Mooi, maar dat is het woord niet' (naar het gelijknamige boek van Rutger Kopland).

'Denkadviseren' is zowel een verrassend, praktisch en inzichtelijk boek als een ode aan de eenvoud, lichtheid en waardigheid van 'denkadviseren'. Het zou 'mooi' zijn als iemand die met dit boek in gesprek gaat een ervaring van poëtica zou beleven. Dan zou ook het lezen van dit boek een ervaring van 'denkadviseren' kunnen zijn: de ontstroevende ontdekking van een nieuwe, aantrekkelijke kijk op adviseren.