Partiman had natuurlijk een vlammend pamflet kunnen schrijven over waarom het zo slecht is dat de representatie van vrouwen in de politiek achterblijft. Dat doet ze ook, maar dan slimmer aangepakt. Ze benadert het onderwerp vanuit de tegenwerpingen die steeds weer klinken, al veel langer dan Stem op een Vrouw bestaat. ‘We voeren al meer dan honderdvijftig jaar hetzelfde gesprek’, schrijft Partiman. ‘Ja maar…’ wat is het probleem? Is het wel zo erg? Glashelder zet ze uiteen waarom het antwoord hierop ‘Ja!’ is.
Vrouwenstemmen noodzakelijk
‘Mannen kunnen toch ook vrouwen vertegenwoordigen?’ Is zo’n tegenwerping. Partiman laat aan de hand van concrete voorbeelden zien dat het voor vrouwen echt belangrijk was en is dat zij in de Tweede Kamer vertegenwoordigd zijn. Daardoor, en doordat zij elkaar opzochten en versterkten, is bijvoorbeeld de wetgeving aangepast die bepaalde dat vrouwen ontslagen mochten worden als ze trouwden, of zelfs ontslagen moesten worden als ze bij de overheid werkten. En dat vrouwen überhaupt niet meer handelingsonbewaam verklaard werden na het huwelijk. Natuurlijk - en gelukkig - zijn er altijd ook mannen die de vrouwenzaak steunen, anders was het actief en passief kiesrecht sowieso nooit aangepast. Maar voor de stemmen en zeker voor het agenderen van onderwerpen die voor vrouwen belangrijk zijn, is de input van vrouwen toch echt nodig. En dat geldt natuurlijk niet alleen voor de politiek: hoe veel mannen in het bedrijfsleven staan bijvoorbeeld uit zichzelf stil bij het belang van een goede kolfruimte?
Dooddoener
De grootste dooddoener die vaak te horen en lezen is, is ‘Het gaat toch om kwaliteit?’ Daarbij gaan degenen die dit roepen voorbij aan het feit dat de norm voor wat kwaliteit überhaupt is, bepaald is door zevenvinkers. Daardoor pakt de norm masculien stereotypisch masculien uit. Impliciet gaan we ervan uit dat een echte leider daadkrachtig is en veel overtuigingskracht heeft, ‘think leader, think male’. (Voor wie hieraan twijfelt: doe voor de gein eens een bias-test van Harvard.
Korte metten
‘Vrouwen willen gewoon niet’, op een vrouw stemmen betekent dat je mannen discrimineert, vrouwen willen geen excuustruus zijn: Partiman maakt korte metten met deze redeneringen. Het is vreselijk dat vrouwen inderdaad ontmoedigd blijken te raken om politiek actief te worden door de bakken online haat en seksisme die hun rolmodellen over zich heen krijgen. En ook een veelgehoorde: zijn we als vrouwen nu zo geholpen met ultraconservatieve en uitgesproken anti-feministische vrouwen op topposities? Een dilemma, maar toch is het belangrijk dat vrouwen zichtbaar aan het roer staan. Partiman constateert dat veel vrouwen die de eerste vrouw op een toppositie zijn, qua stijl en inhoud veel lijken op hun mannelijke voorgangers. Maar ze zijn er, en dat telt al. Ze maken de weg vrij voor andere vrouwen.
Tij keren
Hoe is het tij te keren? De stichting Stem op een Vrouw geeft het goede voorbeeld, door consequent campagne te voeren rond verkiezingstijd: stem op een vrouw die op een net niet verkiesbare plek op de lijst staat. Een vorm van positieve actie, waardoor al vele vrouwen verkozen zijn. En om nog een veelgehoord argument te weerspreken: positieve actie is geen discriminatie, maar een hoognodig middel om de status quo te corrigeren. Ook zorgt de stichting voor mentorprogramma’s en trainingen over weerbaarheid bij online haat. Concrete actie dus.
Stem op een vrouw is een vlammend betoog voor een betere representatie van vrouwen in de politiek, onderbouwd met vele lessen die we uit de geschiedenis kunnen trekken. En niet alleen over vrouwen, maar over representativiteit in het algemeen. Dus over vrouwen van kleur en/of met een hoofddoek en mensen met een MBO-opleiding. Deze lessen laten zich moeiteloos vertalen naar de wereld buiten de politiek, dus voor alle organisaties die serieus werk willen maken van hun diversiteitsbeleid.
Over Liesbeth Tettero
Liesbeth Tettero is trainer en coach in het openbaar bestuur (www.publice.nl) en van ambitieuze vrouwen (www.feministerie.nl).